Powoli dobiega końca proces realizacji projektów PROBANNT i AMMOTRACE.
OBR CTM S.A. wraz z partnerami tj. GEOMAR Helmholtz Centre for Ocean Research oraz Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk, aktywnie uczestniczy w projektach Unii Europejskiej związanych ze zrównoważonym gospodarczym wykorzystaniem wód europejskich.

Projekt AMMOTRACE dotyczy wykrywania w czasie rzeczywistym związków amunicji konwencjonalnej i chemicznej w wodach przybrzeżnych, szczególnie w lokalizacjach o dużym prawdopodobieństwie składowania amunicji, która może stanowić poważne zagrożenie dla żeglugi. Natomiast zadaniem projektu PROBANNT jest analiza procesu decyzyjnego obowiązującego podczas utylizacji przybrzeżnych materiałów wybuchowych. Celem jest zaimplementowanie rozwiązań opartych na doświadczeniu, które pozwolą na stworzenie odtwarzalnej i opartej na rzetelnej informacji procedury zwiększającej poziom bezpieczeństwa tego rodzaju zadań.

Zgodnie z planem projektów,  przedstawiciele OBR CTM uczestniczyli w październiku w rejsie naukowo badawczym na pokładzie r/v OCEANIA. Jednostka pływająca IO PAN operowała na akwenie Bałtyku Południowego, a w szczególności na wodach Zatoki Gdańskiej, Zatoki Pomorskiej oraz Zatoki Lubeckiej.

Na pokładzie statku został zaokrętowane zespoły badawcze z wymienionych wyżej instytucji wraz z systemami pomiarowymi przygotowanymi na potrzeby AMMOTRACE/PROBANNT. Specjaliści OBR CTM w ramach swojej odpowiedzialności w projektach zaprojektowali i w czasie rejsu przeprowadzili z powodzeniem testy tzw. Critical Shear Stress Device – CSSD oraz Sediment Sampler – próbnik osadów.

CSSD przeznaczony jest do określenia maksymalnych prędkości prądów przydennych w zależności od typów osadów dennych  Morza Bałtyckiego. Urządzenie zostało wyposażone w regulowany wzbudnik/generator strumienia wody, czujnik zmętnienia i przeźroczystości wody oraz kamerę podwodną (Rys. 1.).

Rys. 1 Critical Shear Stress Device

Podczas wielu prób i testów CSSD okazało się, że przyjęte rozwiązania techniczne oraz sposób archiwizowania pozyskanych danych stanowią doskonały materiał do dalszych analiz i badań. Mając na uwadze specyfikę pracy na morzu oraz zmienność warunków hydrometeorologicznych, w przyszłości można będzie zastosować dodatkowe modyfikacje, tak by urządzenie było jeszcze bardziej wszechstronne i odporne na oddziaływanie środowiska morskiego.

Kolejnym urządzeniem, które zostało poddane testom był tzw. próbnik osadów (Rys. 2). To już kolejny raz, kiedy mogliśmy sprawdzić to urządzenie w warunkach morskich. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń inżynierowie CTM-u wprowadzili kilka zmian, które istotnie wpłynęły na efektywną pracę próbnika.

Rys. 2 Próbnik osadów wraz z nosicielem (ROV Seaeye Falcon) oraz interfejs sterowania.

Istotne usprawnienie wdrożono w samej konstrukcji tzw. czerpaków. Zmiany dotyczyły zapewnienia szczelności, aby pobrany materiał denny był na tyle duży, by mieć możliwość przeprowadzenia dalszych badań w warunkach laboratoryjnych.

Kolejną istotną modernizacją była implementacja tzw. magnetometru. Na potrzeby AMMOTRACE,  dzięki dotychczasowym zebranym doświadczeniom w OBR CTM, opracowano rozwiązanie techniczne, które pozwoliło na  zwiększenie spektrum pomiarowego podczas misji ROV. Obserwacja wykresów anomalii magnetycznych w istotny sposób pozwoliła określić położenie materiałów ferromagnetycznych.

Kontrolę i sterowanie poszczególnymi elementami zapewniło oprogramowanie zaprojektowane przez zespół inżynierski, który w czasie rejsu testował interfejs pod kątem jego użytkowania, aby uzyskać funkcjonalność powszechnie określaną jako: „friendly user interface”, związaną zarówno z rodzajem/ilością wyświetlanej informacji, jak również kwestiami ergonomicznymi.

Załoga nie zapomniała również o swoim obywatelskim obowiązku i wzięła udział w wyborach parlamentarnych. Aby umożliwić wszystkim oddanie głosu, w planie rejsu przewidziano specjalnie na tą okazję wejście i postój w Porcie Świnoujście.

„W trakcie rejsu zebrano doświadczenie dające merytoryczne podstawy do opracowania rekomendacji dalszych prac w zakresie testowanych rozwiązań, które z kolei pozwolą na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa żeglugi na Bałtyku. Oba projekty same w sobie są niezwykle interesujące i stanowią przykład oddziaływania w praktyce nauki na środowisko morskie” – podsumowuje kierownik projektu zespołu OBR CTM S.A. mgr inż. Tomasz Bajer

Obecnie trwają prace polegające na kompletowaniu dokumentacji oraz przygotowaniu do przekazania na rzecz konsorcjum wymaganego efektu prac projektowych.

Tak specyficzne projekty, którymi są Ammmotrace & Probannt, wymagają spełnienia odpowiednich warunków technicznych w kontekście wykorzystywanego sprzętu i wyposażenia oraz odpowiedniego przystosowania się zespołu specjalistów do prowadzenia badań w środowisku morskim.